سلوليت به ناصاف شدن سطح پوست همراه با سفتي آن و منظره پوست پرتقالي مي گويند که هيچ گونه علائم آزاردهنده اي ندارد و يکي از شکايات عمده بانوان در ميانسالي است....
 

در واقع سلوليت اختلال متابوليک موضعي بافت چربي زير پوست است که باعث تغيير شکل ظاهري مي شود. شيوع سلوليت عمدتا در اندام تحتاني و شکم مشاهده مي شود و علت اصلي آن فتق چربي زير پوست از ميان بافت پيوندي است که نماي پوست پرتقالي را ايجاد مي کند.

سلوليت بعد از بلوغ و ترشح هورمون هاي جنسي در ۸۵ تا ۹۵ درصد زنان ديده مي شود. مطالعات جنين شناسي نشان داده تا ماه هشتم جنيني در هر دو جنس بافت چربي زير پوست داراي حفرات سلول هاي چربي با ديواره هاي عمودي شبيه آنچه در زنان بالغ ديده مي شود، است ولي در زمان تولد تفاوت هاي جنسيتي اين چربي هاي زيرپوست به طور قابل ملاحظه اي بارز مي شود. در نوزادان پسر حفرات سلول هاي چربي کوچک تر، چند ضلعي و ديواره هاي مشبک و زاويه دار به صورت موازي با سطح پوست و تقاطع با يکديگر و همچنين ضخيم شدن درم و ساختار فيبروزي شدن بافت همبندي مشاهده مي شود.

● سلوليت چاقي نيست

بايد بدانيم سلوليت به معناي چاقي نيست. زيرا چاقي بزرگ شدن و افزايش تعداد سلول هاي بافت چربي است و محدود به منطقه خاصي از بدن نيست در حالي که سلوليت بيشتر در موارد محدود به ناحيه لگن، شکم و ران هاست. تاکنون هيچ گونه گزارشي از مرگ و مير در رابطه با سلوليت گزارش نشده ولي سلوليت يک مشکل شايع زيبايي با عوارض رواني ـ اجتماعي بالا در اکثر خانم هاست، حتي افرادي که از نظر وزن و شکل ظاهري متناسب به نظر مي آيند.

● چرا سلوليت؟

سلوليت يک مشکل با علل مختلف است و زمينه هاي ژنتيکي در ابتلاي آن نقش مهمي دارند ولي عوامل ديگري به غير از ژنتيک در بروز سلوليت موثر است. سلوليت عمدتا در خانم ها ديده مي شود. سلوليت در زنان سفيدپوست شايع تر از زنان آسيايي است. تغذيه و رژيم هاي حاوي ميزان زياد کربوهيدرات (قندي) باعث افزايش انسولين خون و به دنبال آن افزايش ساخت و ساز چربي، باعث افزايش محتواي چربي بدن و ريسک ايجاد سلوليت مي شود. شيوه زندگي بي تحرک، مي تواند باعث کاهش جريان طبيعي خون شود و در نتيجه رکود خون و تغييرات کاهش جريان خون، در نواحي مستعد، به سلوليت مي انجامد. بارداري، افزايش هورمون هاي بدن مانند پرولاکتين و انسولين و نيز افزايش حجم مايع با تحريک چربي سازي و تجمع مايع باعث ايجاد سلوليت مي شود. مطالعات نشان داده يکي از علل ايجاد سلوليت تفاوت هاي جنسي، در بافت همبندي است.

● تفاوت ساختاري بافت چربي در نواحي مختلف بدن

آناتومي توپوگرافيک بافت چربي، به صورت دو لايه است که توسط لايه اي سطحي از هم جدا شده اند. لايه سطحي حاوي سلول هاي چربي بزرگ با وضعيت عمودي است. لايه عميق تر داراي سلول هاي کوچک تر با موقعيت افقي و عروق خوني فراوان است.

در زنان و کودکان لايه سطحي ضخيم تر و اين ضخامت در ناحيه ران بسيار بيشتر است. بافت چربي پس از دوران بلوغ به علت تحريک سلول هاي چربي توسط هورمون زنانه استراديول، افزايش مي يابد. سلول هاي چربي ناحيه ران ها و باسن نسبت به ساير نواحي بدن بيشتر تحت تاثير هورمون هاي زنانه هستند و همچنين از نظر متابوليک در برابر تخريب چربي بسيار مقاوم هستند.

به طور کلي استروژن پاسخ سلول هاي چربي را به گيرنده هاي آنتي لپيولينيک (ضدتخريب چربي) افزايش مي دهد. تنها هورمون هايي که به صورت حاد بر فرآيند تخريب چربي تاثير مي گذارند کاتکولامين ها (اپي نفرين و نوراپي نفرين) هستند. از نظر عملکردي بافت چربي نقاط مختلف بدن در پاسخ به عوامل هورموني و ميزان فعاليت هاي متابوليک، تفاوت هاي قابل ملاحظه اي دارند. در مقابل سلول هاي چربي ناحيه ران ها نسبت به بافت چربي شکم به تخريب چربي هورموني بسيار کمتر پاسخ مي دهند. ميزان ليپوپروتئين ليپاز بافت چربي به طور مستقيم با اندازه سلول هاي چربي و تمايل آنها به گيرنده هاي بتا آدرنرژيک ارتباط مستقيم دارد.

● درمان سلوليت

روش هاي درماني متعددي، از کرم هاي موضعي تا ليپوساکشن و راديوفرکوئنسي براي درمان سلوليت و چربي هاي موضعي معرفي شده اند. اما تحقيقات انجام شده در مورد کارهاي طولاني مدت روش هاي درمان سلوليت به علت حجم نمونه پايين در گروه بيماران، نبود گروه کنترل و عوامل مخدوش کننده، حاوي اطلاعات محدودي است.

با اين حال روش هاي درماني جديدتر که بر اساس فيزيولوژي و واکنش هاي بيوشيميايي سلول ها طراحي شده اند با نتايج درماني موثرتر و ماندگارتر همراه هستند. برخي از تکنيک هاي درماني سلوليت عبارتند از: اندرمولوژي، مزوتراپي و راديوفرکوئنسي هاي توليد سال هاي اخير.